کد مطلب:2227 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

براي اين كه قدرت نه گفتن پيدا كنم چه كنم؟ دوستانم در كلاس تكاليف مرا مي گيرند چون مي دانند به آن ها نه نمي گويم. راه حل چيست؟

علائمي كه در نامه مرقوم داشته ايد مانند وحشت و ترس از حرف زدن در حضور ديگران و عدم دفاع از خود و جواب نه گفتن در برابر خواسته هاي ديگران، نشانه هاي كم رويي و عدم اعتماد به نفس است. انسان خجالتي مجبور است با گفتن كلمة آري تمام گفته هاي ديگران را تأييد كند.

بسياري از محققان و متخصصان ريشة اصلي كم رويي را در ترس يا اضطراب اجتماعي مي دانند.[3] بعضي از روان شناسان مثل واستون كم رويي كودكان را در نتيجة يادگيري و تقويت آن در خانه و مدرسه مي دانند. سخت گيري بيش از حد و داشتن توقعات زياد، تهديد و تنبيه و تحقير و حمايت هاي افراطي، زمينة بروز كم رويي را فراهم مي كند.[4]

نكتة مهم آن است كه كم رويي در طول دوران رشد به تدريج پديدار شده است. از اين رو درمان آن نيز به تدريج بايد حاصل شود. براي كم رويي، درمان فوري وجود ندارد و با دارو نيز برطرف نمي شود. براي غلبه بر كم رويي بايد كاري انجام داد و فردا دير است.

از همين امروز مي بايست با برنامه اي جامع و معيّن كار درمان را شروع كرد. ماية اين كار توكل به خداوند، جديت و اراده و خود باوري است.

مؤثر ترين گام هاي عملي در تقويت اعتماد به نفس و غلبه بر كم رويي عبارتند از:

1- با دقت تمام نقاط قوّت و ضعف خود را شناسايي كنيد و اهداف معقولي را در نظر بگيريد.

2- بر اساس نقاط مثبت، تصميم بگيرد و برنامة خودتان را از همان جا شروع كنيد.

3- ذهنتان را از تجارب و خاطرات ناخوشايند پاك نماييد و در عوض تجارت موفق خود را به خاطر بسپاريد.

4- احساس خجالت، احساس عجز و احساس بي كفايتي را از خودتان دور كنيد وهرگز خود را مورد سرزنش و شماتت قرار ندهيد.

5- اجازه ندهيد ديگران از كم رويي شما سوء استفاده كنند و با جسارت زياد از شما انتقاد بيجا نمايند.

6- سعي كنيد در برقراري ارتباط با ديگرانابتكار عمل را به دست بگيريد. چيزي بدهيد و يا درخواست كنيد مثلاً شيريني و ميوه تعارف كنيد؛ قلم و تقويمي هديه كنيد؛ سؤالي بپرسيد و يا كتاب و مجله اي را به امانت بخواهيد.

7- كوشش كنيد كه بيش از حد گرفتار آداب و رسوم و تعارف و تكلف نباشيد و بسيار راحت و ساده و بي تكلف با ديگران ارتباط برقرار كنيد.[5]

توجه به توانايي ها و استعداد ها و بازسازي شخصيت و به كارگيري نيروي اراده و زدودن افكار غير منطقي از ذهن، مانع ضعف است. افراد كم رو همواره در اين فكرند كه ديگران در مورد آن ها چه فكر مي كنند. در صورتي كه اگر بدانند در مقايسه با ديگران ضعفي ندارند و شايد در بسياري از موارد در زندگي نسبت به ديگران برتري دارند، در اين حال در خود چنان قدرتي مي يابند كه مي توانند در برابر هر امري مقاومت كنند. بر اين اساس بايد به خود تلقين كنيد كه از عهدة سخن گفتن بر مي آييد.

به رغم ترس دروني، براي درمان كم رويي لازم است با ديگران معاشرت نماييد.

امام علي(ع) مي فرمايد: هرگاه سختي چيزي باعث بيم و هراس شد، تو نيز در مقابل آن سخت و مقاوم شو تا مشكل بر تو آسان گردد.[6]

در جاي ديگر مي فرمايد: موقعي كه دربارة چيزي دچار ترس شدي، خود را در آن بيفكن كه اضطراب سخت تر از ابتلاي به آن است.[7]

در معاشرت ها خود را فراموش كنيد. براي آن كه اين امر حاصل شود اوّلاً به هر كه مي رسيد، سلام كنيد و ثانياً خوش رو باشيد. امام علي(ع) مي فرمايد: هر تازه واردي در محيط نامأنوس حيرت زده مي شود. براي آرامش خاطر سخن خود را با سلام آغاز كنيد.[8]

[3] دكتر افروز، روان شناسي كم رويي، ص 15.

[4] همان، ص 28.

[5] همان،ص 42 - 46، با اقتباس و تلخيص.

[6] غررالحكم، ج 5، ص 319.

[7] نهج البلاغه، فيض الاسلام، قصار 166.

[8] غررالحكم، ج 5، ص 24.